Prawo i Sprawiedliwość (PiS) to polska partia polityczna, której początki sięgają kongresu z 29 maja 2001 roku, podczas którego została założona przez braci Lecha i Jarosława Kaczyńskich.
Partię zarejestrowano 13 czerwca 2001 roku. Jej powstanie było rezultatem rosnącej popularności Lecha Kaczyńskiego, który wcześniej pełnił funkcje ministra sprawiedliwości i prokuratora generalnego w rządzie Akcji Wyborczej Solidarność.
Ideologia PiS łączy w sobie elementy konserwatyzmu społecznego i narodowego, solidaryzmu, interwencjonizmu oraz chrześcijańskiej demokracji. Partia jest często określana jako populistyczna i eurosceptyczna przez niektórych komentatorów politycznych i media, choć jednocześnie wyraża poparcie dla członkostwa Polski w Unii Europejskiej i wspiera jej struktury, postulując jednocześnie konieczność reformy UE. Polityka europejska PiS jest charakteryzowana jako konfederacyjna, popierająca Europę narodów, i eurorealistyczna.
Pierwszy raz Prawo i Sprawiedliwość sprawowało władzę w latach 2005–2007, tworząc rządy Kazimierza Marcinkiewicza (do 2006) i Jarosława Kaczyńskiego (od 2006), w koalicji z Samoobroną RP i Ligą Polskich Rodzin. W kolejnych dwóch kadencjach (2007–2015) PiS było główną partią opozycyjną. W okresie VIII kadencji Sejmu RP (2015–2019) PiS posiadało największy klub parlamentarny w historii III RP. Rządy Beaty Szydło (2015–2017) i Mateusza Morawieckiego (2017–2023) opierały się na wsparciu PiS.
Prezydentami Polski z ramienia PiS byli Lech Kaczyński (2005–2010) i Andrzej Duda (od 2015). PiS należy do Europejskich Konserwatystów i Reformatorów w Parlamencie Europejskim oraz do europejskiej Partii Europejskich Konserwatystów i Reformatorów.
Działacze PiS starszej generacji mają swoje korzenie głównie w środowisku „Solidarności” oraz w późniejszej AWS, obejmującej Porozumienie Centrum, Ruch Społeczny AWS, Porozumienie Polskich Chrześcijańskich Demokratów, Stronnictwo Konserwatywno-Ludowe i Zjednoczenie Chrześcijańsko-Narodowe oraz Ruch Odbudowy Polski.